Liczba zachorowań na zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych wzrasta w okresie jesienno-zimowym, wraz z nasilającymi się infekcjami oddechowymi.
Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych może być wywołane przez bakterie lub wirusy. Bakterie powodują gwałtowny przebieg choroby i groźne skutki, wirusy są mniej agresywne.Chorobę wywołują głównie bakterie: meningokoki i hemophillus.
Meningokoki
Badania wykazały, że u sporej liczby osób meningokoki stanowią niegroźną florę bakteryjną gardła i nosa. Nosiciel bakterii jest odporny, ale może zarazić innych. Do zakażenia dochodzi wówczas, gdy nosiciel spotka się z osobą o obniżonej odporności.
Hemophillus
Do zachorowania może też dojść na skutek zarażenia pałeczką hemophillus, która także wywołuje groźne objawy. Hemophillus bytuje w błonach śluzowych gardła i nosa nosicieli.
Jak dochodzi do choroby
Bakteriami można zarazić się od przeziębionego nosiciela tzw. drogą kropelkową: kichnięcie czy kaszel powodują rozpylenie bakterii w powietrzu. Okres wylęgania trwa kilka godzin.
Objawy: wysoka gorączka, silne bóle głowy typu „rozsadzanie czaszki”, zaburzenia świadomości, drgawki, wymioty. Trzeba jak najszybciej przewieźć chorego do szpitala. Badaniem decydującym jest punkcja lędźwiowa płynu mózgowo-rdzeniowego i stwierdzenie obecności bakterii. Choremu podaje się dwa lub trzy antybiotyki.
Wirusy i zapalenie opon
Przebieg wirusowego zapalenia opon mózgowych jest łagodniejszy i nie prowadzi do poważnych uszkodzeń układu nerwowego. Chorobę może wywołać kilka typów wirusów: np. wirus odkleszczowego zapalenia opon mózgowych, wirus świnki lub enterowirusy (obecne w zanieczyszczonych ujęciach wodnych). Objawy: ból głowy, gorączka, wymioty.
W przypadku zakażenia enterowirusami choremu dokuczają także bóle brzucha i biegunka. Leczenie polega na podawaniu środków przeciwbólowych, przeciwgorączkowych i dużej ilości płynów do picia. Wyzdrowienie następuje zwykle po 2-3 dniach. Jeśli choroba zaczyna się gwałtownie i lekarz nie ma pewności, czy jej przyczyną są bakterie, czy wirusy, pacjenta kieruje się do szpitala.