Takie ustawienie obu oczu, aby przy patrzeniu w dal były one w pozycji równoległej, umożliwia nam prawidłowe widzenie. O zezie mówimy wówczas, gdy jedno oko odchyla się w jakąś stronę, a drugie patrzy prosto. Tej nieprawidłowości nie można zaliczyć wyłącznie do defektów kosmetycznych. Oko zezujące z upływem czasu widzi gorzej, dochodzi do niedowidzenia, a w skrajnych przypadkach nawet do ślepoty. Dlatego też, jeżeli zaobserwujemy u dziecka symptomy zeza, należy reagować jak najszybciej. Pewne ćwiczenia można wykonać już z niemowlęciem, a leczenie powinno być zakończone przed ukończeniem przez dziecko siódmego roku życia. Oko „leci” w różne strony Najczęstszym typem zeza jest tzw. zez zbieżny (oko odchyla się do wewnątrz). Jego przyczyną może być wada wzroku chorego oka (zwykle nadwzroczność). Może też występować samoistnie. Zez rozbieżny (oko odchylone na zewnątrz) rzadziej dotyczy dzieci małych i bywa łatwiejszy do leczenia. Zez porażenny wywołany jest głównie uszkodzeniem mięśni poruszających gałką oczną i dotyczy dorosłych. Przyczynami zeza mogą być: zaburzenia budowy i unerwienia mięśni poruszających gałka oczną, krótkowzroczność i nadwzroczność, toksoplazma, zaćma wrodzona, a także choroby zakaźne, urazy i nerwice. Czasem wydaje nam się, że dziecko zezuje, a w rzeczywistości mamy do czynienia ze schorzeniem pozornym. Dlatego też należy pójść z dzieckiem do okulisty, który dokładnie zdiagnozuje wadę i określi sposoby leczenia. W wielu przypadkach wystarczy jeżeli dziecko będzie nosiło odpowiednie okulary, szczególnie przy zezie akomodacyjnym, Można też zasłonić zdrowe oko czarną przesłonką, aby zmusić dziecko do patrzenia okiem zezującym. Leczenie (pod kontrolą okulisty) trwa kilka miesięcy, czasem towarzyszą mu specjalne ćwiczenia wykonywane pod kierunkiem ortoptysty. Efektem takiej terapii powinno być przywrócenie prawidłowego widzenia obuocznego. Niekiedy niezbędne są zabiegi chirurgiczne – wycięcie mięśni prostych poruszających gałką oczną albo ich skrócenie lub przesunięcie. Taki zabieg, po wykorzystaniu innych możliwości terapeutycznych, należy wykonać jak najszybciej, aby podwójne widzenie nie utrwaliło się i nie doprowadziło do kalectwa.